*Kim seviyorsa, bil ki seviliyordur
*Yoksullar mal ve mülkün ötesinde Allah'tan pek büyük rızık alırlar. İnsanlar onları anlamaz, sözlere değer vermez.
|
 |
| maddeli hadis-i şerifler |
maddeli hadis-i şerifler
İki şeyin korkusu
Ümmetim için şu iki şeyden korkuyorum:
1- Bolluk ve rahat içinde iken, şehvetlerine uymalarından,
2- Namazı ve Kur’anı terk etmelerinden. (Taberani)
Beladan kurtulanlar
Ahir zamanda, şiddetli belaya maruz kalınır. Ancak şu iki sınıf kurtulur:
1- Allah’ın dini için, dili ile ve kalbi ile mücadele eden,
2- Dinini anlayıp tasdik eden. (Ebu Nuaym)
İki şeyi koruyan
Şu iki şeyini koruyan mümin, Cennete girer:
1- İki çene arasını,
2- İki bacak arasını. (İ. Ahmed)
Şefaat etmem!
Şu iki sınıfa şefaat etmem:
1- Zalim sultana,
2- Dinde ifrata kaçanlara, aşırı gidenlere. (Taberani)
İki sınıf salih olursa
Şu iki sınıf sâlih olursa, ümmetim sâlih olur:
1- İdareciler,
2- Âlimler. (Ebu Nuaym)
İslamiyet’ten nasipsiz
Şu iki sınıfın, İslamiyet’ten nasibi yoktur:
1- Mürciye [Cebriye de denilir. Günahı da Allah işletir diyenler],
2- Kaderiye [kaderi inkâr edenler]. (Beyheki)
İki şeye uyun
Bıraktığım iki şeye uyan, hidayete erer, uymayan sapıtır:
1- Kitabullah,
2- Ehl-i beytim. (İ. Hibban)
İhtiyar
Yaşlının gönlü şu iki şeye gençtir:
1- Uzun yaşama isteği,
2- Mal sevgisi. (Abdülgani bin Sa’d)
Gıpta edilir
Şu iki kişiye gıpta edilir:
1- İlmi ile amel edene,
2- Malını, Allah yolunda harcayana. (Buhari)
En iyi iki şey
Şu iki şeyden daha iyisi yoktur:
1- Allah'a iman,
2- Onun kullarına iyilik etmek. (İ. Askalani)
En kötü iki şey
Şu iki şeyden de, daha kötüsü yoktur:
1- Şirk,
2- İnsanlara kötülük etmek. (İ. Askalani)
Reddedilmeyen iki dua
Şu iki dua reddedilmez:
1- Ezan okunurken,
2- Savaş kızışınca. (Ebu Davud)
Dünyada korkmayan
Hak teâlâ buyurur: İki korku ile iki güvenmek bir araya gelmez:
1- Dünyada benden korkmayan, kıyamette korkar,
2- Dünyada benden korkan, kıyamette, korkulardan emin olur. (İ. Ahmed)
Sevilen iki haslet
Allah’ın sevdiği iki haslet:
1- Cömertlik,
2- Maddi ve manevi fedakârlık. (Beyheki)
Nefret edilen haslet
Allah’ın nefret ettiği iki haslet:
1- Cimrilik,
2- Kötü ahlak. (Beyheki)
Borçlanmak
Borç iki kısımdır:
1- Ödemek niyeti ile borçlanıp da, ödeyemeden ölenin kefiliyim,
2- Ödememek niyeti ile borçlanıp da, borcunu ödemeden ölenin, sevabları alınıp, alacaklısına verilir. (Taberani)
Allah yardım eder
Allahü teâlâ, şu iki kişiye yardım eder:
1- Cihad edene,
2- Namusunu korumak için evlenene. (Nesai)
Duanın kabulü için
Duanın kabul olması için iki şey gerekir:
1- İhlâs,
2- Helal lokma. (Tergib-üs-salât)
Cennetlik ve cehennemlik kimse
Şu iki şeyden biri cennete, öteki cehenneme girmeyi gerektirir:
1- Şirk üzere ölmeyen [Müslüman olarak ölen] Cennete girer,
2- Şirk üzere [kâfir olarak] ölen Cehenneme girer. (Müslim)
Allah’tan uzak olan
Şu iki kimse, Allah’tan çok uzakta olur:
1- İdarecilerle düşüp kalkar, onların zulme ait sözlerini tasdik eder,
2- Çocuklarını eşit tutmaz, yetimin hakkı konusunda, Allah’tan korkmaz. (İ. Asakir)
İki zayıf
Şu iki zayıf hakkında Allah’tan korkun:
1- Dul kadın,
2- Yetim. (Beyheki)
Dininizi süsleyin
Dininizi şu iki hasletle süsleyin:
1- Cömertlik,
2- Güzel ahlak. (Taberani)
Akrabaya sadaka
Akrabaya sadaka vermenin iki sevabı vardır:
1- Sadaka sevabı,
2- Sıla-i rahim sevabı. (Tirmizi)
Âlimler
Âlim iki türlüdür:
1- İlmi ile Allah’ın rızasını arayan, ilmi paraya değişmeyen,
2- İlmi ile dünyalık arayan. Böyle âlime, kıyamette ateşten gömlek giydirilir. (Deylemi)
İki berat
Kırk gün yatsı ve sabah namazını, cemaatle kılana, iki berat verilir:
1- Cehennemden kurtuluş beratı
2- Münafıklıktan kurtuluş beraatı. (Hatib)
Yükselmenin yolu
Allah katında yükselmek için, şu iki şeyi yap:
1- Sana karşı cahillik yapana, hilm [yumuşaklık] ile karşılık ver,
2- Sana vermeyene, ihsanda bulun. (İ. Adiy)
İki meyte
İki meyte ile iki kan helâldir:
1- İki meyte, balık ve çekirgedir.
2- İki kan, ciğer ve dalaktır. (Hâkim)
[Meyte, boğazlanmadan leş olarak ölen hayvandır. Böyle ölen hayvan yenmez. Balıkla çekirge bundan müstesnadır. Dinimizde kan da yenmez. Ancak dalak ve ciğer hariçtir.]
Oruçlunun iki sevinci
Oruçlu için iki sevinç vardır:
1- İftar edince,
2- Ahirette, Allah mükâfatını verdiği zaman. (Buhari)
İki damla ile iki adım
Şu iki damladan ve iki adımdan daha sevimli hiçbir şey yoktur:
1- İki damla, Allah korkusundan akıtılan gözyaşı ile Allah yolunda akıtılan kan.
2- İki adım, cihad [dini yaymak] için atılan adım ile bir farzı yerine getirmek için atılan adım. (Tirmizi
Üç maddeli hadis-i şerifler
Üç sınıf ümmet
Ümmetim üç sınıftır:
1- Sorgusuz sualsiz Cennete girenler,
2- Hafif hesaba çekilerek girenler,
3- Günahlardan temizlenerek girenler. (Taberani)
Dost ve düşman
Allahü teâlâ buyurur ki:
Şu üç şeye devam eden, gerçek dostumdur; bunları terk eden de, gerçek düşmanımdır:
1- Namaz,
2- Oruç,
3- Cünüplükten gusül. (Beyheki, Taberani)
Üç türlü komşu
Üç türlü komşu vardır:
1- Bir hakkı olan komşu. Akraba olmayan gayrimüslim komşudur.
2- İki hakkı olan komşu. Müslüman komşu ki, hem Müslümanlık, hem de komşuluk hakkı vardır.
3- Üç hakkı olan komşu. Akraba olan Müslüman komşudur. Bunun hem Müslümanlık, hem akrabalık, hem de komşuluk hakkı vardır. (Ebu Nuaym)
Günah yazılmaz
Şu üç kişiye günah yazılmaz:
1- Uyanana kadar uyuyana,
2- İyi olana kadar deliye,
3- Büluğa erene kadar çocuğa. (Buhari)
Âlimler
Âlimler üç türlüdür;
1- İlmi, hem kendisine, hem de insanlara faydalı olan,
2- İlmi kendisine faydası olan, insanlara, faydası olmayan,
3- İlmi herkese faydası olan, fakat kendine faydası olmayıp helak olan. (Deylemi)
Sorguya çekilmeyenler
Şu yemeklerden sorguya çekilmeyen üç kimse:
1- İftar yemeğinden,
2- Sahur yemeğinden,
3- Misafirle yediğinden. (Deylemi)
Doğru olanlar
İslam’dan nasibi olmak, şu üç şey ile olur:
1- Namaz,
2- Oruç,
3- Zekât. (İ. Ahmed)
Üç kimse kınanmaz
Şu üç kimsenin uygun görülmeyen işleri, durumları göz önüne alınarak hoş görülmelidir:
1- İyileşene kadar hasta,
2- İftar edene kadar oruçlu,
3- Âdil hükümdar. (Deylemi)
Üç zümre
Kendilerinde yemin teklif edilmeyen üç kimse:
1- Evladın babasına yemini,
2- Kadının kocasına yemini,
3- Kölenin efendisine yemini. (İ. Asakir)
Lanetlenenler
Lanetlenen üç zümre şunlardır:
1- Ana babaya lanet eden,
2- Allah’tan başkası için kurban kesen,
3- Arazinin sınırını geçen, (İ. Asakir)
Ziyaret edilmeyen hasta
Ziyaret edilmesi gerekmeyen üç hasta:
1- Gözü ağrıyan,
2- Dişi ağrıyan,
3- Çıban ağrısı olan. (Taberani)
Dünya ve ahiret
Dünyayı ahirete tercih eden, şu üç şeye maruz kalır:
1- Sıkıntısı hiç eksilmez,
2- Yokluktan kurtulmaz,
3- Öyle bir hırsa kapılır ki, hiç bir zaman boş vakit bulamaz. (Taberani)
Emredilenler
Size şu üç şeyi emrediyorum:
1- Allahü teâlâya kulluk edip, Ona hiçbir şeyi ortak koşmamayı,
2- Toplu olarak Allah’ın ipine [dinine] tutunup birbirinizden ayrılmamayı,
3- Allah’ın size veli kıldığı kimselere, itaat edip onları dinlemeyi. (İbni Mace)
Yasak edilenler
Sizi, şu üç şeyden men ediyorum:
1- Dedikodudan,
2- Çok sual sormaktan,
3- Malı zayi etmekten. (İbni Mace)
Hoşlanılmayan üç şey
Allahü teâlâ üç şeyden hoşlanmaz:
1- Çok konuşmak,
2- Çok sual sormak,
3- Malı telef etmek. (Müslim)
Orucu bozmayan üç şey
Şu üç şey, orucu bozmaz:
1- Hacamat,
2- İstemeden kusmak,
3- İhtilam. (Tirmizi)
Şakası da sahihtir
Üç şeyin şakası da, ciddisi de sahihtir:
1- Nikâh,
2- Talak,
3- Talaktan dönmek. (Hâkim)
Helak edenler
Helak edici üç şey:
1- Aşırı cimrilik,
2- Nefse uymak,
3- Kendini beğenmek. (Hatib)
Kurtarıcı işler
Kurtarıcı üç şey:
1- Gizli ve açık Allah’tan korkmak,
2- Fakirlik ve zenginlikte itidal üzere bulunmak,
3- Gazapta ve rızada, adalet üzere olmak. (Hatib)
Derecesini yükselten şeyler
Derece yükselten üç şey:
1- Yemek yedirmek,
2- Selamlaşmayı yaymak,
3- Herkes uyurken, gece namazı kılmak. (Hatib)
Günahlara kefaret
Günahlara kefaret olan üç şey:
1- Mescide gitmek,
2- Namazı kılıp, diğer namazı beklemek,
3- Çok soğukta, uygun abdest almak. (Hatib)
İmanı fayda vermez
Şu üç şey ortaya çıktıktan sonra, iman etmek fayda vermez:
1- Güneş, batıdan doğunca,
2- Deccal çıkınca,
3- Dabbet-ül-arz çıkınca. (Müslim, Tirmizi)
Üç ikram
Şu üç ikram geri çevrilmez:
1- Yer vermek,
2- Güzel koku,
3- Süt. (Tirmizi)
Farz olan ibadetler
Şu üç şey bana farzdır:
1- Vitir namazı,
2- Kurban kesmek,
3- Kuşluk namazı. (İ. Ahmed)
[Hanefi’de ilk ikisi vacib, üçüncüsü sünnettir. Diğer üç mezhepte üçü de, sünnettir.]
Fitneye düşürenler
Şu üç şey fitneye düşürür:
1- Güzel saç,
2- Güzel ses,
3- Güzel yüz. (Deylemi)
Oruçlu iken
Oruçlu iken, şu üç şeyden sakınmalı:
1- Hamama girmemeli,
2- Hacamat olmamalı,
3- Kadınlara bakmamalı. (Deylemi)
Üç felaketten korudu
Allahü teâlâ, sizi şu üç felaketten korudu:
1- Peygamberiniz, size beddua edip, topyekûn helak olmaktan,
2- Ehl-i bâtılın, ehl-i hakka galip gelmesinden,
3- Sapıklık üzere ittifak etmekten. (Ebu Davud)
İmandan olan şeyler
Üç şey imandandır:
1- Hayâ,
2- Haramdan sakınmak,
3- Haklı olsa da ısrar etmemek. (Câmi-üs-sagir)
Münafıklık alameti
Üç şey münafıklık alametedir:
1- Müstehcen konuşmak,
2- Hayâsızlık,
3- Cimrilik. (Câmi-üs-sagir)
Geciktirilmeyenler
Üç şey geciktirilmez:
1- Vakti girince namazı kılmak,
2- Hazır olunca cenazeyi defnetmek,
3- Dengini bulunca, kız veya dulu evlendirmek. (Tirmizi)
Ortak olan ve olmayan
Hak teâlâ buyurdu ki:
Ey insanoğlu, şu üç şeyin, biri senin, biri benim, biri de aramızda ortaktır:
1- Kulluk edip, bana hiçbir şeyi ortak koşmamak sana mahsustur.
2- İşlediğin amelin karşılığını vermek bana mahsustur.
3- Aramızda ortak olan, senin dua etmen, benim de, kabul etmemdir. (Taberani)
Yola çıkılan üç mescit
Yalnız üç mescit için yola çıkılır:
1- Mescid-i Nebi,
2- Mescid-i Haram,
3-Mescid-i Aksa. (Buhari)
Bu ümmetin üstünlüğü
Allahü teâlâ başka ümmetlere vermediği üç şeyle bizi üstün kıldı:
1- Saflarımızı meleklerin safları gibi kıldı.
2- Yeryüzünün her tarafı bize mescit kılındı.
3- Su bulunmayınca, toprağı [teyemmüm için] bize temizleyici kıldı. (Nesai)
Uygunsuz hareketler
Şu üç şey, uygun değildir:
1- İmamın, sadece kendisine dua etmesi,
2- İzinsiz başkasının evinin içine bakmak,
3- Abdesti sıkışık iken namaz kılmak. (Tirmizi)
Zararı sahibine döner
Üç şeyin zararı sahibine döner:
1- Zalimin zulmü,
2- Düzenbazın hilesi,
3- Sözünde durmayanın vefasızlığı. (Hatib)
Büyük bela
Şu üç kimse, başa beladır:
1- İyilikten anlamayan, kötülüğü affetmeyen âmir,
2- Hayrı görmeyip, kusuru yayan zâlim,
3- Yanındayken, eziyet eden, yokluğunda hıyanet eden kadın. (Taberani)
Üç büyük günah
Şu üç şeyi yapan, büyük günah işlemiş olur:
1- Haksız yere açılmış bir bayrak etrafında toplanan,
2- Ana babaya isyan eden,
3- Zalime yardım eden. (Taberani)
Üç şeyden korkarım
Şu üç şeyden korkarım:
1- Hakkı tanıdıktan sonra dalalete düşmek,
2- Dalalete sürükleyen fitneler,
3- Boğazına ve cinsi şehvete düşkün olmak. (Deylemi)
Kalbe sıkıntı verir
Üç şey kalbe sıkıntı verir:
1- Yemeği sevmek,
2- Uykuyu sevmek,
3- Rahatı sevmek. (Deylemi)
Acıklı azap
Şu üç kişiye acıklı azap vardır:
1- Eteklerini yerde sürüyerek yürüyen kibirli,
2- Verdiğini başa kakan,
3- Malını yalan yere yeminle satan. (Müslim)
Elim azap
Şu üç kişiye kıyamette elim bir azap vardır:
1- Yetimi okuturken ezen hoca,
2- İhtiyacı yok iken dilencilik yapan,
3- Sultana dalkavukluk yapan. (Rafii)
Helak olan üç kişi
Şu üç kişi helak oldu:
1- Çok kibirli,
2- Allah’tan şüphe eden,
3- Onun rahmetinden ümit kesen. (Buhari)
Cennet haramdır
Cennet haram olan üç kişi:
1- İçki müptelası,
2- Ana babaya âsi,
3- Deyyus. (İ. Ahmed)
Cennete girer
Şu üç şeyden uzak olan, sorgusuz Cennete girer:
1- Kibir,
2- Kul borcu,
3- Hıyanet. (Nesai)
İmanın tadını bulur
Şu üç kimse, imanın tadını alır:
1- Allah ve Resulünü her şeyden çok seven,
2- Sevdiğini, yalnız Allah için seven,
3- İmana kavuştuktan sonra, küfre düşmeyi, ateşe düşmekten tehlikeli bilen. (Buhari)
Ayıp olarak yeter
Şu üç huy, kişiye ayıp olarak yeter:
1- Kendi kusurunu görmeyip, başkalarındaki aynı kusuru görmesi,
2- Kendi utanç verici halini görmeyip, başkalarının aynı durumundan utanç duyması,
3- Oturup kalktığı kimselere sıkıntı vermesi. (Taberani)
Helak olan üç kişi
Şu üç kişide ihlâs yoksa helak olur:
1- Cömert,
2- Cesur,
3- Âlim. (Hâkim)
İnsanların kötüsü
İnsanların en kötüsü şu üç kimsedir:
1- Ana babaya karşı kibirli olup, onlara hakaret eden,
2- Fitne, fesat çıkaran,
3- Karı kocanın arasını açıp sonra, o kimsenin karısına sahip olan. (Ebu Nuaym)
Rahmetle nazar etmez
Allahü teâlâ, Kıyamette şu üç kişiye rahmetle nazar etmez:
1- Alış verişinde yalan söyleyerek fahiş fiyatla mal satana,
2- Gelişigüzel her şeye yemin edene,
3- Kendisinde su olduğu halde, başkasına vermeyene. (Ey Oğul İlmihali)
Şiddetli azap
Şu üç kişiye şiddetli azap edilir:
1- Zina eden ihtiyar,
2- Yalancı idareci,
3- Kibirli fakir. (Müslim)
Eşcinseller
Ahir zamanda eşcinseller üç sınıf olur:
1- Konuşarak, yüzüne bakarak yetinenler,
2- Tokalaşıp, kucaklaşarak yetinenler,
3- Bu işi bizzat yapanlar. (Deylemi)
Allah’ın düşmanları
Allahü teâlâ buyuruyor ki:
Kıyamet günü şu üç kişinin hasmıyım:
1- Benim adımı anarak söz verip, sözünden dönen,
2- Hür insanı köle diye satan,
3- İşçinin ücretini vermeyen. (Buhari)
Gıybeti haram olmayanlar
Şu üç kişinin gıybeti haram değildir:
1- Fasık,
2- Zâlim idareci,
3- Bid’at ehli. (İ. Ebiddünya)
Bakmak ibadettir
Şu üç şeye bakmak ibadettir:
1- Ana babanın yüzüne,
2- Mushaf'a,
3- Denize. (Ebu Nuaym)
Dua eden
Dua eden, şu üç şeyden birine kavuşur:
1- Günahı affedilir,
2- İyilikleri artar,
3- Kabul edilmiş ibadet sevabı alır. (Deylemi)
Reddedilmeyen dua
Üç dua ret olmaz:
1- Ana babanın evladına duası,
2- Oruçlunun duası,
3- Yolcunun duası. (Beyheki)
Nimetlere kavuşur
Şu üç şeyi yapan, dünya ve ahirette bol nimetlere kavuşur:
1- Belaya karşı sabreden,
2- Kadere razı olan,
3- Refah ve bollukta dua eden. (Deylemi)
Üç hürmeti gözeten
Şu üç hürmeti gözetenin, dini ve dünyası muhafaza edilir:
1- İslamiyet'e hürmet,
2- Resulullaha hürmet,
3- Resulullahın nesline [seyyidlere ve şeriflere] hürmet. (Taberani)
İyilik hazinesi
Şu üç şeyi gizlemek, iyilik hazinesidir:
1- Hastalığı,
2- Musibeti,
3- Sadakayı. (Taberani)
Sevilmek için
Şu üç şey, seni arkadaşına sevdirir:
1- Karşılaştığında selam vermek,
2- Bir toplulukta otururken, gelince ona yer vermek,
3- Onu sevdiği ismiyle çağırmak. (Taberani)
İmandandır
Şu üç şey imandandır:
1- Az olandan da vermek,
2- Tanıdığı, tanımadığı, her Müslümana selam vermek,
3- Kendi aleyhine de olsa, âdil davranmak. (Bezzar)
İmanın tadını duyar
Şu üç şeyi yapan, imanın tadını alır:
1- İhlâsla (La ilahe illallah) diyen,
2- Severek zekâtını veren,
3- Nefsini tezkiye eden, yani, nerede olursa olsun, Allah’ın kendisi ile beraber olduğunu bilen. (Hâkim)
Güzel huylar
Üç şey Allah katında güzel huylardandır:
1- Zulmedeni affetmek,
2- Vermeyene vermek,
3- İrtibatını kesenle, iyi ilişkiler kurmak. (Taberani)
Allah’ın himayesinde
Şu üç haslete sahip olan, Allahü teâlânın himayesinde olur:
1- Bir şey verene teşekkür eden,
2- Güçlü iken affeden,
3- Öfkesine hâkim olan. (Beyheki)
Cennete girer
Şu üç haslet sahibi Cennete girer:
1- Zayıflara, güçsüzlere merhamet eden,
2- Ana babaya şefkat gösteren,
3- Emri altındakilere iyilik eden. (Tirmizi)
Üç nimet
Şu üç nimet sahibi, Davud aleyhisselamın ailesine verilen nimetlere kavuşmuş sayılır:
1- Kızdığına da, sevdiğine de, adaletli davranan,
2- Fakirken de, zenginken de, iktisatlı davranan,
3- Gizlide de, açıkta da, Allah’tan korkan. (Hâkim)
Dünya nimetleri
Şu üç şey dünya nimetidir:
1- Uygun bir binek [vasıta],
2- Saliha eş,
3- Rahat ev. (İ. Ebi Şeybe)
Sabır
Sabır üç çeşittir:
1- Musibette.
2- İbadetlerde.
3- Haramlardan sakınmakta. (Ebu-ş-şeyh)
Ebdalden sayılır
Şu üç haslet sahibi ebdal denilen evliyadan sayılır:
1- Kazaya rıza gösteren,
2- Haram işlememekte sabreden,
3- Allah rızası için öfkelenen. (Deylemi)
Allah’a tazim
Şu üç şeye ikram eden, Allahü teâlâya tazim etmiş olur:
1- Müslüman olarak ihtiyarlayana,
2- Kur’an-ı kerimi ezberleyene,
3- İlim sahibine ikram edene. (Ramuz)
Devam eden üç amel
İnsan ölünce, şu üç şey hariç ameli kesilir:
1- Sadaka-i cariye,
2- Faydalı ilim,
3- Salih evlat. (Buhari)
Cennet ehli
Şu üç şeyi Cennet ehli yapar:
1- İlim öğrenir,
2- Ölülere acır,
3- Fakirleri sever. (Deylemi)
Cimri sayılmaz
Şu üç şeyi yapan cimri sayılmaz:
1- Zekâtını veren,
2- Misafire ikram eden,
3- Darda kalana yardım eden. (Taberani)
Himayeye girenler
Şu üç kişi kıyamette Allah’ın himayesine girer:
1- Allah yolunda kınanmaktan korkmayan,
2- Helal olmayana el uzatmayan,
3- Harama bakmayan. (İsfehani)
Kâmil iman
Şu üç haslet sahibinin imanı kâmildir:
1- Allah yolunda kınanmaktan korkmayan,
2- İbadetine riya karıştırmayan,
3- İki işten, ahiret için olanı, dünya için olana tercih eden. (Deylemi)
Cennete girer
Şu üç sözü, ihlâsla söyleyen Cennete girer:
1- Rabbimin Allahü teâlâ olduğuna razıyım.
2- Dinimin Müslümanlık olduğuna razıyım.
3- Peygamberimin Muhammed aleyhisselam olduğuna razıyım. (İ. Ahmed)
Ateş görmeyen gözler
Şu üç göz, Kıyamette Cehennem ateşini görmez:
1- Allah korkusundan ağlayan göz,
2- Allah yolunda nöbette gözcülük eden göz,
3- Haramlara bakmaktan sakınan göz. (Taberani)
Sevabı en çok olan amel
Sevabı en çok olan üç amel şunlardır:
1- Her durumda Allah’ı zikretmek,
2- Herkese karşı insaflı davranmak,
3- Din kardeşinin maddi sıkıntısını gidermek. (İ. Mübarek)
Üç hak
Müslümanın Müslüman üzerindeki üç hakkı şudur:
1- Hasta ise, ziyaret etmek,
2- Cenazesine katılmak,
3- Aksırıp Elhamdülillah derse, Yerhamükellah demek. (Buhari)
En değerli üç şey
Öyle bir zaman gelecek ki, şu üç şeyden değerli bir şey olmayacak:
1- Helal para,
2- İhlâslı bir din kardeşi,
3- Sünnete uymak. (Taberani)
İlim
İlim üç türlüdür:
1- Açıklayıcı kitap,
2- Dine uygun âdet,
3- Bilmiyorum demek. (Deylemi)
Göze cila verenler
Şu üç şeye bakmak göze cila verir:
1-Yeşilliğe,
2- Akarsuya,
3- Güzel yüze. (Berika) [Buradaki güzel yüz, bakması helal olan kimselerin yüzüdür. Yabancı kadınlara, kızlara bakmak, gözü zayıflatır ve kalbi karartır.]
Bedeni besler
Şu üç şey, bedeni besler:
1- Güzel koku,
2- Yumuşak güzel elbise,
3- Bal yemek. (S. Ebediyye)
Kıymetli müminler
Kıymetli müminler üç sınıftır:
1- Allah’a ve Resulullaha inanıp, mal ve canı ile Allah yolunda mücahede edenler,
2- Kendisinden, insanların, malı ve canı hususunda emin olunan kimseler,
3- Nefsinin tamah ettiği şeyi, Allah için terk edenler. (İ.Ahmed)
Şefaat edenler
Şu üç sınıf şefaat eder:
1- Enbiya [nebiler],
2- Ulema [âlimler],
3- Şüheda [şehitler]. (İbni Mace)
Allah’ın himayesinde
Şu üç kişi Allah’ın himayesindedir:
1- Camiye gitmek için yola çıkan,
2- Allah yolunda savaşa çıkan,
3- Hac için yola çıkan. (Ebu Nuaym)
Yüz çevir!
Şu üç kimseden yüz çevirmek gerekir:
1- Açıktan günah işleyenden,
2- Zalim idareciden,
3- Bid’at ehlinden. (İ. Ebiddünya)
Cehennem yakmaz
Şu üç kişiyi Cehennem ateşi yakmaz:
1- Kocasına itaat eden kadın,
2- Ana babasını itaat eden evlat,
3- Kocasını kıskanıp sabreden kadın. (Ebu-ş-şeyh)
Ancak münafık küçümser
Şu üç kimsenin hakkını ancak münafık olan küçümser:
1- Saçını Müslüman olarak ağartanı,
2- İlim sahibi olanı,
3- Adil idareciyi. (Taberani)
Üç kişiye yer verilir:
Şu üç kişiye yer verilir:
1- Yaşından dolayı ihtiyara,
2- İlminden dolayı âlime,
3- Sultanlığından dolayı âdil hükümdara. (Deylemi)
Rahmete kavuşanlar
Allah rahmeti, şu üç kişiye yağar da yağar:
1- Namaz için saf tutana,
2- Gece yarısı namaz kılana,
3- Yalın kılıç, Allah yolunda savaşana. (İbni Mace)
Arşın gölgesinde
Şu üç kimse, Kıyamette, Arşın gölgesinde gölgelenir:
1- Emin tüccar,
2- Adil idareci,
3- Hep namaz vakitlerini gözleyen. (Hakim, Deylemi)
Dört maddeli hadis-i şerifler
Saadet olan dört şey
Şu dört şey saadettir:
1- Saliha kadın,
2- Rahat ev,
3- İyi komşu,
4- İyi binek. (Hâkim)
Cennete girer
Şu dört şeyden sakınan Müslüman Cennete girer:
1- Cana kıymak,
2- Haram yemek,
3- Zina etmek,
4- İçki içmek. (Bezzar)
İmanı giderir
Dört şey imanın gitmesine sebep olur:
1- Bildiği ile amel etmemek,
2- Bilmediği ile amel etmek,
3- Bilmediğini öğrenmekten çekinmek,
4- Öğreneni de, bundan yasaklamak. (İslam Ahlakı)
Dünyaya insen
Allahü teâlâ, (Dünyaya insen, ne iş yapardın?) diye sorduğunda, Cebrail aleyhisselam, şu dört şeyi yapacağını bildirdi:
1- Susamış kimselere su verirdim,
2- Çoluk çocuğu fazla olana yardım ederdim,
3- İki dargının arasını bulurdum,
4- Müslümanların ayıplarını kapatırdım. (İslam Ahlakı)
Allah yardım eder
Şu dört kimseye Allahü teâlâ, yardım eder.
1- Gaziye,
2- Evlenene,
3- Kölelikten kurtulmak isteyene,
4- Hacıya. (İ. Ahmed)
Cennette köşk
Şu dört haslet sahibi, Cennet’te köşklere kavuşur:
1- Tevhid ehli olmak,
2- Günahını müteakip istiğfar etmek,
3- İyilik edince, elhamdülillah demek,
4- Musibet gelince, (İnna lillah ve inna ileyhi raciun) demek. (Deylemi)
Cuma namazı
Şu dört kişi hariç, Cuma, her Müslümana farzdır:
1- Köle,
2- Kadın,
3- Çocuk,
4- Hasta. (Hâkim)
Seni üzmesin
Şu dört haslet bulunan başka şeye üzülmesin:
1- Doğru konuşmak,
2- Emanete riayet,
3- Güzel ahlaklı olmak,
4- Yiyip içmekte iffetli olmak [Haramdan sakınmak]. (Taberani)
Münafıklık alameti
Şu dört şey, münafıklık alametidir:
1- Yalan söyler,
2- Verdiği sözde durmaz,
3- Ahdine bağlı kalmaz, ihanet eder,
4- Tartışmada haktan ayrılır. (Tirmizi)
Dünya ve ahiret hayrı
Şu dört nimete sahip olan, dünya ve ahiret hayrına kavuşur:
1- Zikreden dile,
2- Şükreden kalbe,
3- Belaya sabırlı bedene,
4- Hıyanet etmeyen kadına. (Taberani)
Cennete giremeyenler
Şu dört kişi, [affa veya şefaate uğramadan yahut cezasını çekmeden] Cennete girmez:
1- Devamlı içki içen,
2- Faizcilik yapan,
3- Haksız yere yetim malı yiyen,
4- Ana babasına âsi olan. (Hâkim)
Duası kabul olanlar
Şu dört dua, kabule şayandır:
1- Âdil hükümdarın duası,
2- Din kardeşine gıyaben edilen dua,
3- Mazlumun zâlime ettiği beddua,
4- Ana baba duası. (Ebu Nuaym)
Rahmetten uzak olanlar
Allahü teâlâ, kıyamette, şu dört kişiye, rahmetle nazar etmez:
1- Ana babasına âsi olan,
2- Ettiği iyiliği başa kakan,
3- Devamlı içki içen,
4- Kaderi inkâr eden. (İ. Adiy)
Allah buğz eder
Şu dört kişiye, Allah buğz eder:
1- Çok yemin eden satıcı,
2- Kibirli fakir,
3- Zinakâr ihtiyar,
4- Zâlim hükümdar. (Nesai)
Cennet hazinesi
Şu dört şey Cennet hazinesidir:
1- Sadakayı gizli vermek,
2- Musibetini gizlemek,
3- Salih akrabayı ziyaret,
4- Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh demek. (Hatib)
Hesaptan kurtulamaz
Kıyamette herkes, şu dört suale cevap vermedikçe hesaptan kurtulamaz:
1- Ömrünü nerede, nasıl geçirdi?
2- İlmi ile nasıl amel etti?
3- Malı nerede nasıl kazandı, nerelere, nasıl harcadı?
4- Bedenini nerede yordu, hırpaladı? (Taberani)
Sual sorulunca
İlim hazinedir, anahtarı sual sormaktır. Bir sual sorulunca, şu dört kişi sevaba kavuşur:
1- Suali soran,
2- Suale cevap veren,
3- Bunları dinleyenler,
4- Ne güzel sual soruluyor ve cevap veriliyor diye bunları sevenler. (Ebu Nuaym)
Vakti değerlendirmek
Akıllı kimse, vaktini dört kısma ayırır:
1- İbadet için,
2- Kendini muhasebe için,
3- Emr-i maruf için,
4- Helâl kazanç için. (Deylemi)
Mutlu olmak için
Kadınla dört hasleti için evlenilir:
1- Malı,
2- Asaleti,
3- Güzelliği,
4- Dini.
Sen dindar olanını tercih et ki, mutlu olasın. (Buhari)
Peygamberlerin sünneti
Şu dört haslet, enbiyanın sünnetidir:
1- Hayâ,
2- Güzel koku,
3- Evlenmek,
4- Misvak. (Tirmizi)
Dört şeye doymaz
Dört şey, dört şeye doymaz:
1- Göz bakmaya,
2- Toprak yağmura,
3- Kadın kocasına,
4- Âlim ilme. (Ebu Nuaym)
Dört haslet
Allahü teâlâ buyurdu ki: Kullarıma dört haslet verdim:
1- Zahireye güve musallat ettim, yoksa zenginler bunu altın gümüş gibi saklarlardı.
2- Cesede kokmayı musallat ettim, böyle olmasaydı, dost dostu hiç gömmezdi.
3- Üzüntü için teselli verdim, yoksa nesil kesilirdi.
4- Ecel verip, emeli uzattım. Yoksa [ölüm var diye] kimse geçim derdine düşmez, dünya, bakımsızlıktan harap olurdu. (Hatib)
Dört grup
İnsanlar, mal ve ilim yönünden dört gruba ayrılır:
1- Allahü teâlânın mal ve ilim verdiği kimse. O kimse, Rabbinden korkar. Allahın bunda bir hakkı olduğunu bilerek, akrabalarına iyilik yapar. Bu kimse, en üstün derecededir.
2- Allahü teâlânın mal vermediği; fakat ilim verdiği iyi niyetli kimse. (Eğer malım olsaydı, malımı Allah yolunda harcardım) diye düşünür. Bu kimse iyi niyetinden dolayı, birinci gruptaki insan gibi mükâfat alır.
3- Allahü teâlânın mal verdiği; fakat ilim vermediği kimse. Bu kimse malını bilgisizce harcar, Allahtan korkmaz, Allahın onda bir hakkı olduğunu bilmediği için akrabalık haklarını yerine getirmez. İşte bu kişi, en kötü derecededir.
4- Allahü teâlânın, ne mal ne de ilim verdiği kimse. Bu da, (Eğer malım olsaydı, üçüncü gruptaki kişi gibi davranırdım) diye düşünür. Bu da niyetine göre, üçüncü gruptaki gibi günaha girer. (Tirmizi)
Şehitlerin dereceleri
Şehitler dört derecedir:
1- İmanı sağlam olan mümin. Düşmanla karşılaşır, Allah’a verdiği söze sadık kalarak ölünceye kadar savaşır. İşte bu kimse, Kıyamette herkesin imrenerek baktığı şehittir.
2- İmanı sağlam korkak mümin. Düşmanla karşılaşır, çok korkar. Nerden geldiği belli olmayan bir şey ölümüne sebep olur. Bu, ikinci derecededir.
3- İyi ve kötü ameli olan mümin. Düşmanla karşılaşır, Allah’a verdiği söze sadık kalarak öldürülünceye kadar çarpışır. Bu üçüncü derecedir.
4- Günahkâr mümin. Düşmanla karşılaşır. Allah’a verdiği sözde sadık kalarak öldürülünceye kadar savaşır. Bu da, dördüncü derecedir. (Buhari)
Faziletli dört gece
Şu dört gece, gündüzü gibi faziletlidir:
1- Kadir gecesi,
2- Arefe gecesi,
3- Berat gecesi,
4- Cuma gecesi. (Deylemi
Beş maddeli hadis-i şerifler
İslam’ın beş şartı
Müslümanlık beş şey üzerine kurulmuştur:
1- Allahü teâlâya ve Muhammed aleyhisselamın, Onun Peygamberi olduğuna inanmak,
2- Her gün beş vakit namaz kılmak,
3- Zekât vermek,
4- Ramazan ayında bir ay oruç tutmak,
5- Mekke’ye giderek, ömründe bir kere hac etmek. (Buhari)
Müslümanın beş hakkı
Bir Müslümanın Müslüman üzerinde beş hakkı vardır:
1- Karşılaşınca, selam vermek,
2- Davet edince, davetine gitmek,
3- Nasihat isterse, yardımcı olmak,
4- Aksırıp Elhamdülillah derse, Yerhamükellah demek,
5- Hastalanırsa ziyaretine, ölürse cenazesine gitmek. (Buhari)
Helak eden beş şey
Ümmetim şu beş şeyi helal saydığı zaman helak olur:
1- Birbirini lanetlemeyi,
2- İpekli giymeyi,
3- Çalgı çalmayı,
4- İçki içmeyi,
5- Erkeğin erkekle, kadının kadınla iktifa etmesini. (Hâkim, Beyheki)
Cuma günü
Cuma gününde beş haslet vardır:
1- Allah, o günde Âdem’i yarattı.
2- O, Cennetten yeryüzüne o gün indirildi.
3- Cuma günü vefat etti.
4- Kıyamet, Cuma günü kopacaktır.
5- Cuma günü duaların kabul olduğu bir saat vardır. (Buhari)
Resulullahın üstünlüğü
Diğer peygamberlere beş şeyle üstün kılındım:
1- Bütün insanlara peygamber oldum.
2- Şefaatimi, ümmetime ahirette imdat olarak sakladım.
3- Bir aylık mesafeden, düşmanlarıma korku saldım.
4- Yeryüzü bana mescit ve temizleyici kılındı.
5- Ganimetler bana helal kılındı. (Buhari)
Cennetten men olunmaz
Şu beş şey için nasihat edeni Cennetten çevirmezler:
1- Allah için,
2- Dini için,
3- Kitabı için,
4- Resulü için,
5- Bütün Müslümanlar için. (İ. Neccar)
Beş şeyin karşılığı
Beş şey, beş şeyin karşılığıdır:
1- Bir topluluk verdiği sözden dönerse, düşmanları başlarına musallat olur.
2- Dinin emrine uyulmazsa, fakirlik yaygınlaşır.
3- Fuhuş yaygınlaşırsa, ölümler çoğalır.
4- Ölçü ve tartıda hile yapılırsa, bereketsizlik olur.
5- Zekât verilmezse, yağmurlar kesilir. (Taberani)
Kâmil iman
Şu beş şey imandandır:
1- Allah’ın emrine teslim olmak,
2- Allah’ın takdirine rıza göstermek,
3- İşinin sonunu Allah’a havale etmek,
4- Allah’a güvenmek,
5- Musibete sabır göstermek. (Bezzar)
Peygamberlerin sünneti
Şu beş şey peygamberlerin sünnetlerindendir:
1- Hayâ,
2- Hilm [Yumuşaklık, vakar],
3- Hacamat,
4- Misvak kullanma,
5- Güzel koku sürünme. (Taberani)
İbadet olan beş şey
Beş şey ibadettendir:
1- Az yemek,
2- Camide oturmak,
3- Kâbe’ye bakmak,
4- Mushafa bakmak,
5- Âlimin yüzüne bakmak. (Deylemi)
Cezası dünyada verilir
Şu beş şeyin cezası, hemen dünyada verilir:
1- Zulmün,
2- Hainliğin,
3- Anne babaya eziyetin,
4- Salih akrabalarla ilişkiyi kesmenin,
5- Yapılan iyiliğe nankörlüğün. (İ. Lal)
Ramazanda ihsan edilenler
Allahü teâlâ, diğer ümmetlere vermediği beş şeyi, Ramazanda ümmetime verir:
1- Ramazanın ilk gecesi, müminlere rahmet eder. Rahmet ettiği kula hiç azap etmez.
2- Oruçlunun ağız kokusu, Allahü teâlâya, her kokudan daha güzel gelir.
3- Melekler, Ramazanda her gece ve gündüz, oruç tutanların affolması için dua eder.
4- Allahü teâlâ, Ramazan-ı şerifte oruç tutanlara, Cennette yer tayin eder.
5- Ramazan-ı şerifin son günü de, oruç tutan müminlerin hepsini affeder. (Beyheki)
Acele etmek
Beş şey hariç, acele etmek şeytandandır:
1- Kızını evlendirmek,
2- Borcunu ödemek,
3- Cenaze hizmetlerini tez yapmak,
4- Misafiri doyurmak,
5- Günah işleyince hemen tevbe etmek. (İslam Ahlakı)
Fakire yemek yedirmek
Fakire verilen lokma, beş müjde verir:
1- Bir tane idim, beni çoğalttın,
2- Ben küçük iken, beni büyüttün,
3- Düşman iken, beni dost eyledin,
4- Fani, yok olmak üzere iken, beni baki, sonsuz kalıcı eyledin,
5- Şimdiye kadar sen beni muhafaza ederdin. Artık ben seni muhafaza ederim. (İslam Ahlakı)
Gönlü öldürür
Beş şey gönlü öldürür:
1- Çok yiyip içmek,
2- Çok uyumak,
3- Çok konuşmak,
4- Çok gülmek,
5- Rızk için çok endişe etmek. (M. Ç. Yar-i Güzin)
Kalbi parlatır
Beş şey kalbi parlatır:
1- İhlâs suresini çok okumak,
2- Az yemek,
3- İlim meclisinde bulunmak,
4- Az pişmiş ekmek yemek,
5- Gece namazı kılmak. (M. Ç. Yâr-i Güzin)
Gönlü aydınlatır
Beş şey gönlü aydınlatır:
1- İlim meclisinde oturmak,
2- Yetimin başını okşamak,
3- Seherde çok istiğfar etmek,
4- Çok yiyip içmemek,
5- Çok oruç tutmak. (M. Ç. Yâr-i Güzin)
Gözün nurunu arttırır
Beş şeye bakmak göze cila verir:
1- Kabeye bakmak,
2- Mushafa bakmak,
3- Ana babanın yüzüne bakmak,
4- Âlimin yüzüne bakmak,
5- Akarsuya bakmak. (M. Ç. Yâr-i Güzin)
Kişiyi ihtiyarlatır
Beş şey, kişiyi ihtiyarlatıp çöktürür:
1- Borcu çok olmak,
2- Gamı, kederi çok olmak,
3- Kadının nefesi erkeğe erişmek,
4- Çok koku sürünmek,
5- Çok balgam gelmek. (M. Ç. Yar-i Güzin)
Beş kıymeti şeyin
Beş şeyden önce beş şeyin kıymetini bil!
1- İhtiyarlıktan önce gençliğin,
2- Hastalıktan önce sağlığın,
3- Meşguliyetten önce boş vaktin,
4- Fakirlikten önce zenginliğin
5- Ölmeden önce hayatın kıymetini bil! (Ebu Nuaym)
İbadette hayır bırakmaz
Şu beş şey, oruç ve abdestte hayır bırakmaz:
1- Yalan,
2- Gıybet,
3- Söz taşımak,
4- Harama bakmak,
5- Yalan yere yemin. (Deylemi)
Altı maddeli hadis-i şerifler
Garip olanlar
Altı şey, altı halde gariptir:
1- İçinde namaz kılınmayan mescit,
2- Okunmayan Kur’an-ı kerim,
3- Fâsıklar yanında, Kur’an-ı kerim,
4- Kötü huylu, zalim kocanın yanında, saliha kadın,
5- Kötü huylu kadının elindeki salih koca,
6- Sözünü dinlemeyen kavmin arasındaki âlim. (M. Ç. Yar-i Güzin)
Cenneti söz vereyim
Şu altı şeyi koruyacağınıza söz verin; ben de Cennete girmenize kefil olayım:
1- Namazı,
2- Zekâtı,
3- Emaneti,
4- Namusu,
5- Mideyi,
6- Dili. (Taberani)
Altı şey güzeldir
Altı şey güzeldir, ama şu altı sınıf insanda olursa, daha güzeldir:
1- Adalet güzeldir, âmirde olursa, daha güzeldir.
2- Cömertlik güzeldir, zenginde olursa, daha güzeldir.
3- Vera güzeldir, âlimde olursa, daha güzeldir.
4- Sabır güzeldir, fakirde olursa, daha güzeldir.
5- Tevbe güzeldir, gençte olursa, daha güzeldir.
6- Hayâ güzeldir, kadında olursa, daha güzeldir. (Deylemi)
Altı haslet
Şu altı haslet hayırdandır:
1- Allah’ın düşmanlarıyla cihat etmek,
2- Yaz günü oruç tutmak,
3- Musibete sabr-ı cemil göstermek,
4- Haklı olduğu halde, tartışmayı bırakmak,
5- Bulutlu günde namazı erken kılmak,
6- Kış günleri, abdesti güzel almak. (Beyheki)
Amelleri yok edenler
Şu Altı şey amelleri mahveder:
1- Halkın ayıbı ile meşgul olmak,
2- Kalb katılığı,
3- Dünya sevgisi,
4- Hayâ azlığı,
5- Uzun emel,
6- Zulme devam etmek. (Deylemi)
Cehenneme girenler
Şu altı kişi, [affa veya şefaate uğramazsa] sorgusuz sualsiz Cehenneme girer:
1- Zulmü yüzünden âmir,
2- Irkçılık yüzünden Arap,
3- Kibri yüzünden köy muhtarı,
4- Yalanı yüzünden tüccar,
5- Hasedi yüzünden âlim,
6- Hasisliği yüzünden zengin. (Ebu Ya’la)
Allah kefildir
Şu altı yerin birinde bulunan mümine, Allahü teâlâ kefildir.
1- Mescitte,
2- Cemaatte,
3- Hasta ziyaretinde,
4- Cenazede,
5- Kendi evinde,
6- Âdil hükümdarın yanında. (Taberani)
Yedi maddeli hadis-i şerifler
Himaye edilenler
Kıyamette, Allahü teâlâ, şu yedi kişiyi himaye eder:
1- Âdil idareciyi,
2- Allah’a ibadetle yetişen genci,
3- Namaz için gönlü camiye bağlı olanı,
4- Allah için birbirini seven, Allah için buluşup, Allah için ayrılanları,
5- Güzel, zengin ve mevki sahibi bir kadın, günaha davet edince, Allah’tan korkup onu reddedeni,
6- Sadakayı gizli vereni,
7- Yalnızken Allah’ı anıp ağlayanı. (Buhari)
Yedi kişiye lanet eder
Bütün peygamberler, şu yedi kişiye lanet eder:
1- Allah’ın kitabına ilave yapmaya çalışana,
2- Kaderi inkâr edene,
3- Haramı helal görene,
4- Evlenmesi haram olan ile evlenmeyi helal görene,
5- Sünnetimi [dinimi] terk edene,
6- Ganimet mallarını dağıtmayana,
7- Allah’ın zelil kıldığını yükseltmek, aziz kıldığını da alçaltmak için güç kullanan zalime. (Taberani)
Emredilenler
Size şu yedi şeyi emrediyorum:
1- Cenazeye iştiraki,
2- Hastayı ziyareti,
3- Davete icabeti,
4- Zulme uğrayana yardımı,
5- Yemini yerine getirmeyi,
6- Selamlaşmayı,
7- Aksırıp, Elhamdülillah diyene, Yerhamükellah demeyi. (Buhari)
Kullanması caiz olmayanlar
Şu yedi şeyi kullanmak caiz değildir:
1- Gümüş kap,
2- Altın yüzük,
3- İpek,
4- Atlas,
5- İbrişimli elbise,
6- Kalın atlas,
7- Eyer üzerine konulan ipekli şilte. (Buhari)
[Kadın için altın yüzük ve ipekli elbise caizdir]
Cehenneme gidecekler
Tevbe etmezlerse, şu yedi kimse, Cehenneme girer:
1- İstimna eden,
2- Livata yapan,
3- Livata yaptıran,
4- İçki içen,
5- Ana babasını döven,
6- Komşusuna sıkıntı veren,
7- Komşusu ile zina eden. (Beyheki)
Yedi yerde
Şu yedi yerde namaz kılmamalıdır:
1- Beytullah’ın üstünde,
2- Kabristanda,
3- Mezbelede.
4- Mezbahada,
5- Hamamda,
6- Deve yatan yerde,
7- Cadde ortasında. (İbni Mace)
Sekiz maddeli hadis-i şerifler
Allah’ın buğz ettiği kimseler
Allahü teâlâ, Kıyamette şu sekiz insana, çok buğz eder:
1- Yalancıya,
2- Kibirliye,
3- Müslümanın yüzüne gülüp, içinden kin besleyene,
4- Allah ve Resulünün emrine yavaş, şeytanın isteklerine hızla koşana,
5- Hakkı olmadığı halde, en ufak bir dünyalığa, yeminle sahip çıkana,
6- Söz götürüp getirene,
7- Dostların arasını açana,
8- Suçsuzun ayağını kaydırmak isteyene. (Ebu-ş-şeyh)
Doymayan sekiz şey
Sekiz şey, sekiz şeye doymaz:
1- Göz bakmaya,
2- Yer yağmura,
3- Kadın kocasına,
4- Âlim ilme,
5- Talip sual sormaya,
6- Haris, mal yığmaya,
7- Deniz suya,
8- Ateş oduna. (M. Ç. Yâr-i Güzin)
Aşağıdaki sözler kelâm-ı kibardır:
Sekiz süs
Hazret-i Ebu Bekr-i Sıddık buyurdu ki:
Sekiz şey, sekiz şeyin ziyneti, süsüdür:
1- İffet, fakirin süsüdür,
2- Şükür, zenginliğin süsüdür,
3- Sabır, belanın süsüdür,
4- Tevazu, asaletin süsüdür,
5- Hilm, ilmin süsüdür,
6- Çok ağlamak, Allah korkunun süsüdür,
7- Başa kakmamak, ihsanın süsüdür,
8- Huşu, namazın süsüdür. (M. Ç. Yâr-i Güzin)
Sekiz bağış
Hazret-i Ömer buyurdu ki:
Sekiz şeyi yapan, sekiz şeye kavuşur:
1- Lüzumsuz konuşmayı terk eden, hikmete kavuşur,
2- Lüzumsuz bakmayı terk eden, huşua kavuşur,
3- Lüzumsuz yiyip içmeyi bırakan, ibadetin lezzetini duyar,
4- Gülmeyi terk eden, heybet kazanır,
5- Mizahı terk eden, güzellik ve tatlılık kazanır,
6- Dünya sevgisini terk eden, ahiret sevgisini kazanır,
7- Başkalarının ayıbı ile meşgul olmayı terk eden, nefsinin ayıplarını düzeltir,
8- Allahü teâlânın zatını düşünmeyi bırakan, nifaktan korunur. (M. Ç. Yâr-i Güzin)
Dokuz maddeli hadis-i şerifler
Dokuz büyük günah
Şu dokuz şey, büyük günahtır
1- Şirk koşmak,
2- Katillik,
3- Hırsızlık,
4- Ana-babaya isyan,
5- Yetim malı yemek,
6- Zina,
7- Faiz,
8- İffetli kadına zina isnat etmek,
9- Savaştan kaçmak. (Nesai)
Emredilen dokuz şey
Rabbim dokuz şey emretti:
1- Gizli ve açık Allah'tan korkmayı,
2- Öfkeli iken de, adaletli söz söylemeyi,
3- Fakirlik ve zenginlikte de, iktisada riayet etmeyi,
4- İrtibatını kesene, sıla-ı rahm yapmayı,
5- Vermeyip mahrum edene de, vermeyi,
6- Zulmedeni affetmeyi,
7- Susmanın tefekkür olmasını,
8- Konuşmanın zikir ve bakışın ibret olmasını,
9- Marufu emretmeyi. (Rezin)
Hataların başı
Hataların başı üçtür. Üçünden altı hata daha doğdu. Hepsi birlikte dokuz oluyor:
1- Kibir,
2- Hırs [tamah, açgözlülük],
3- Haset,
4- Tokluk,
5- Uyku,
6- Rahatlık,
7- Mala muhabbet,
8- Övünmek,
9- Baş olma sevdası. (M.C. Yâr-i Güzin)
Kabir suali olmayanlar
Şu dokuz mümine kabir suali olmaz:
1- Şehit,
2- Düşman karşısında nöbette iken ölen,
3- Veba, kolera gibi bulaşıcı hastalıktan ölen,
4- Bulaşıcı hastalıklar yayılınca, kaçmayıp, sabr ederek başka sebeple ölen,
5- Sıddıklar,
6- Baliğ olmayan çocuklar,
7- Cuma günü veya gecesi ölenler,
8- Her gece Tebareke suresini okuyanlar,
9- Ölüm hastalığında İhlâs suresi okuyanlar. (Cami-üs-sagir şerhi
On maddeli hadis-i şerifler
Noksan olan zarardadır
İslamiyet on kısımdır, biri noksan olan, zarardadır:
1- Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resulullah demek,
2- Namaz kılmak,
3- Zekât vermek,
4- Oruç tutmak,
5- Haccetmek,
6- Cihad etmek,
7- Emr-i maruf,
8- Nehy-i anil münker,
9- Cemaatten ayrılmamak,
10- Taat. (Taberani)
On şey sünnettir
Şu on şey sünnettir:
1- Bıyığı kısaltmak,
2- Sakalı uzatmak,
3- Misvak kullanmak,
4- Abdestte mazmaza [Ağza su vermek],
5- Abdestte istinşak [Burna su vermek],
6- Tırnak kesmek,
7- Ayak parmaklarını yıkamak,
8- Koltuk altını temizlemek,
9- Kasıkları temizlemek,
10- Su ile istinca. (Müslim)
Misvak kullanmak
Misvakta on haslet vardır:
1- Ağız kokusunu giderir,
2- Diş etlerini kuvvetlendirir, çürümeyi de önler
3- Balgamı keser, safrayı temizler
4- Mideye sıhhat verir,
5- Göze cila verir,
6- Allahü teâlâyı razı eder,
7- Şeytanı gazaba getirir,
8- Hafaza meleklerini sevindirir,
9- Sevabı artırır,
10- Sünnete uymuş olur. (Ebu Nuaym)
Cennetlik on kişi
On kişi cennettedir:
1- Ebu Bekr,
2- Ömer,
3- Osman,
4- Ali,
5- Talha,
6- Zübeyr,
7- Abdurrahman bin Avf,
8- Sad bin Ebi Vakkas,
9- Ebu Ubeyde bin Cerrah
10- Said bin Zeyd (Tirmizi, İbni Mace)
Yasin-i şerifteki on bereket
Yasin-i şerif okuyun. Onda, on bereket vardır:
1- Aç okursa, doyar.
2- Çıplak, okursa, giyinir.
3- Bekâr okursa, evlenir.
4- Korkan okursa, emin olur.
5- Mahzun okursa, ferahlar.
6- Misafir okursa, seferde yardım görür.
7- Kayıp olan bulunur.
8- Hasta okursa, şifa bulur.
9- Ölü için okunursa, azabı hafifler,
10- Susayan okursa, suya kavuşur.(Deylemi)
Âyetlerin tasnifi
Kur’an-ı kerimdeki âyetler on kısımdır:
1- İkaz edici,
2- Müjdeleyici,
3- Nâsih [Hükümsüz bırakan âyetler],
4- Mensuh [Hükmü kalkan âyetler],
5- Nasihat [Öğüt verenler],
6- Temsil [Örnekli olanlar],
7- Muhkem [Hükmü kesin olanlar],
8- Müteşabih [Tevili gerektirenler],
9- Helâli bildirenler,
10- Haramı bildirenler. (Ebu Nasr)
Kâfirlere benzemek
Şu on şeyi yapan, kâfirlere benzemiş olur:
1- Müslümanların ortak malını zimmetine geçiren,
2- Büyücü,
3- Deyyus,
4 - Hanımına arkadan yaklaşan.
5 - İçki içen,
6 - Zekâtını vermeyen,
7 - Hacca gitmeden ölen,
8 - Fitne çıkaran,
9 - Müslümanlarla savaşan düşmana, silah satan,
10- Mahrem akrabası ile evlenen. (İ.Asakir)
Kavun ve karpuzda özellikler
Kavun ve karpuzda şu on özellik var:
1- Yemek,
2- İçmek,
3- Koku,
4- Meyve,
5- Çöven, [kir temizleyen bir bitki]
6- Mesaneyi temizler,
7- Mideyi temizler,
8- İç hastalıklarına iyi gelir,
9- Cinsi kudreti artırır,
10- Cildi temizler. (Deylemi)
On büyük alamet
On alâmet çıkmadan kıyamet kopmaz:
1- Deccal,
2- İsa'nın inmesi,
3- Güneşin batıdan doğması,
4- Dabbet-ül-arz,
5- Yecüc ve Mecüc,
6- Duman,
7- Doğuda, batıda ve Arabistan’da yere batışlar,
8-Yemenden bir ateşin çıkması, (Müslim)
9- Kâbe'nin yıkılması, (Buhari)
10- Mehdi'nin gelmesi. (Tirmizi, İbni Mace, İ. Ahmed)
Lanetlenen on kişi
Şarap ile ilgili şu on kişi lanetlenmiştir:
1- Şarap için üzüm sıkan,
2- Sıktıran,
3- İçen,
4- Taşıyan,
5- Kendisine taşınan,
6- Dağıtan,
7- Satan,
8- Parasını yiyen,
9- Satın alan,
10- Kendisi için satın alınan. (Tirmizi)
Onda dokuzu
Sual: Din kitaplarında, (Şu on kısımdır, dokuzu şundadır) gibi ifadeler geçiyor. Onda dokuzu ne demektir?
CEVAP
Bir şeyin önemini, yani fayda ve zararını, iyilik ve kötülüğünü belirtmek için, bir şey on parçaya ayrılırsa, dokuzu şöyledir denir. O dokuz şey veya o dokuzun bulunduğu kimse, büyük nimette veya büyük tehlikededir, buna çok dikkat etmeli demektir.
Bu konudaki hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:
(Hikmet [faydalı şeyler], on kısımdır; dokuzu, uzlet, biri az konuşmaktır) [Beyheki]
(Hayâ on kısımdır, dokuzu kadınlarda, biri erkeklerdedir.) [Deylemi]
(Hikmet, on kısımdır, dokuzu Ali’de, biri diğer insanlardadır.) [Ebu Nuaym]
(Rızık on kısımdır, dokuzu ticarette, biri de hayvancılıktadır.) [İbni Sa’d]
(İbadet on kısımdır; dokuzu helal kazanmak, biri diğer ibadetlerdir.) [Beyheki]
(İbadet on kısımdır; dokuzu sükûtta, biri helâl kazançtadır.) [Deylemi]
(Cömertlik on kısımdır; dokuzu Sudan’da biri diğer yerlerdedir.) [Hatib]
(Cimrilik on kısımdır; dokuzu Fars’ta [İran’da], biri diğer insanlardadır.) [Hatib]
(Âfiyet on kısımdır; dokuzu helalden geçimini sağlamakta, biri de diğer şeylerdedir.) [Deylemi]
(Kibir, on kısımdır; dokuzu Rum’da, biri diğer insanlardadır.) [Hatib]
Hikmet ehli de buyuruyor ki:
Haset on kısımdır, dokuzu din adamlarındadır.
Dünya sıkıntıları on çeşittir, dokuzu salihlerdedir.
Zillet on kısımdır, dokuzu Yahudilerdedir.
Şehvet on kısımdır; dokuzu kadında, biri erkektedir. (Tefsir-i kebir)
himmetli sözler
Uzun bir hadis-i şerifin bir bölümü şöyledir:
En sağlam kulp, kelime-i şehadettir.
En değerli söz, Allah’ı zikretmektir.
En iyi ilim, faydalanılan ilimdir.
En iyi zenginlik, gönül zenginliğidir.
En iyi azık, takvadır.
En iyi iş, farz olan amelleri yapmaktır.
En şerefli ölüm şehid olarak ölmektir.
En kötü şey, bid’attir.
En kötü mazeret, ölüm anındaki mazerettir.
En kötü pişmanlık, kıyametteki pişmanlıktır.
En kötü kazanç, faizden gelendir.
En büyük hata, yalan söylemektir.
Kötü şiirler, şeytanın nağmeleridir.
Gençlik, bir çeşit deliliktir.
Başkalarından ibret almak, saadettir.
Allahü teâlâ, affedeni affeder.
Öfkesine hâkim olanın mükâfatını verir.
Musibete sabredene kaybettiklerini verir.
Sabredenin sevabını kat kat fazla verir.
Başkasını alaya alanı rezil eder.
Her iş neticesiyle değerlendirilir.
Gelmesi kesin olan şey [ölüm], yakındır. (Beyheki, İbni Asakir
Bazı hikmetler
Melekler istiğfar eder
Üç kişi için melekler istiğfar eder:
1- İlim öğreten,
2- İlim öğrenen,
3- Cömert olan. (Ebu-ş-şeyh)
|
|
|
| DİNİMİZ İSLAM |
| YOLUMUZ NİZAMI ALEM |
|
